Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska realizuje zadania wskazane w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r. (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 995 z późn. zm.) przy pomocy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Zgodnie z ww. aktem prawnym, do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy:

kontrola podmiotów korzystających ze środowiska w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2019 r. poz. 1396, z późn. zm.) w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz decyzji ustalających warunki korzystania ze środowiska obejmująca m.in.:

• przestrzeganie przepisów ustawy odpadach
• przestrzeganie przepisów o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi
• przestrzeganie przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
• przestrzeganie przepisów o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, (z wyjątkiem przepisów art. 37 i art. 39 tej ustawy)
• przestrzeganie przepisów o bateriach i akumulatorach, (z wyjątkiem przestrzegania przez sprzedawców detalicznych i sprzedawców hurtowych przepisów art. 8, art. 9, art. 10 ust.1, art.11, art. 31 ust. 3, art. 48–50, art. 53 oraz art. 54 ust. 1 i 2 tej ustawy
• przestrzeganie przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.

W związku z powyższym Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska:

• planuje i wykonuje kontrole zgodnie z rocznym planem kontroli, w tym w zakresie gospodarki odpadami podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie,
• podejmuje czynności kontrolne o charakterze pozaplanowym, w tym kontrole interwencyjne na wniosek lub zgłoszenie innych podmiotów, jak i osób fizycznych czy też innych organów administracji publicznej.

Realizowane są zarówno kontrole zakładów z wyjazdem w teren, jak i kontrole dokumentacyjne, rozpoznania zanieczyszczenia w terenie , czy też akcje kontrolne na drogach.

Przykładowo w zakresie kontroli dokumentacyjnych analizowane są m.in. coroczne sprawozdania z monitoringu składowisk odpadów. Celem tych kontroli jest sprawdzenie kompletności wykonywanych pomiarów oraz weryfikacja czy w wyniku składowania odpadów nie pogarsza się stan jakości środowiska.

Poza kontrolami realizowane są również odrębne czynności w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przeciwko środowisku. W tym zakresie prowadzona jest również współpraca z Policja czy prokuraturą.

Ewidencja zakładów – podmiotów podlegających kontroli WIOŚ we Wrocławiu

W posiadanej ewidencji WIOŚ we Wrocławiu, wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. ujętych jest:

• 11 055 podmiotów podlegających kontroli Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie korzystania ze środowiska, z tego ponad połowa prowadzi gospodarkę odpadami.

Na terenie województwa dolnośląskiego funkcjonuje:

• 277 instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego, którym wyznaczone zostały warunki w zakresie korzystania ze środowiska odnoszące się do wszystkich komponentów środowiska (w tym gospodarki odpadami), wymagające systematycznej kontroli.

Kontrole przeprowadzone przez WIOŚ we Wrocławiu w 2020 r.

W 2020 roku WIOŚ we Wrocławiu przeprowadził:

• 2 809 kontroli wobec 2143 podmiotów, w tym 647 kontroli zakładów z wyjazdem w teren, z czego 69 % kontroli zakładów dotyczyło podmiotów prowadzących gospodarkę odpadami (139 kontroli planowych, 308 kontroli pozaplanowych).

W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące kontroli obejmujących gospodarkę odpadami:

Kontrole wykonywane są zgodnie z posiadanymi uprawnieniami oraz w ramach prawa regulującego sprawdzane zagadnienie.

Proces kontrolny

Czas trwania kontroli:

Kontrole prowadzone przez inspektorów wykonywane są w przedziale czasowym, zależnym od: zakresu kontroli, rodzaju i wielkości zakładu, skali i rodzaju prowadzonej działalności przez podmiot, dostępności do dokumentów i dowodów, dokumentacji koniecznej do analizy, aż wreszcie stopnia skomplikowania sprawy związanej np.: ze stwierdzanymi nieprawidłowościami. Czas trwania kontroli zależy od losowych zdarzeń jak i obiektywnych przesłanek takich jak zakres koniecznych czynności kontrolnych (oględziny, przesłuchania, pobory prób i analizy zlecane do Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ).

W praktyce czas kontroli wykonywanych przez inspektorów zawiera się od 1 tygodnia do kilku miesięcy. W tym czasie nawet kilkukrotnie przeprowadzane są oględziny jak i pobory prób.

Ustalenia z kontroli:

Ustalenia z kontroli są dokumentowane w postaci protokołu, zawierającego również materiał dowodowy potwierdzający występowanie naruszeń. W skład protokołu wchodzą protokoły z poszczególnych oględzin, protokoły przesłuchania czy też przyjęcia informacji, protokoły i sprawozdania z poborów prób. W odniesieniu do bardziej skomplikowanych przypadków już w trakcie kontroli prowadzone są analizy z kadrą kierowniczą pionu inspekcji oraz radcami prawnymi pionu prawnego. W razie potrzeby kontrole prowadzone są w obecności funkcjonariuszy innych urzędów czy też Policji.

Tryb i sposób kontroli:

Tryb działań kontrolnych Inspektoratu został wypracowany na przestrzeni wielu lat tak w oparciu o obowiązujące nas przepisy prawa jak i na bazie dobrych praktyk, toteż ma on charakter szczegółowy i wielostopniowy.

Takie systemowe rozwiązanie służy nie tylko wykryciu ewentualnych uchybień, które mogą wystąpić w trakcie prowadzonej kontroli, lecz również ma służyć podniesieniu fachowości i rzetelności inspektorskiej.

Eliminowane są w ten sposób ewentualne „przeoczenia” inspektorów względem obowiązujących wymogów prawnych w kontrolowanym zakresie, a tym samym powoduje to zapewnienie wysokiego standardu obowiązującego w Służbie Cywilnej jak i WIOŚ.

Działania pokontrolne

Integralnym i nieodłącznym elementem po przeprowadzonej u podmiotu kontroli są obok sporządzonego protokołu z kontroli - czynności pokontrolne, które obejmują szereg koniecznych działań względem stwierdzonych nieprawidłowości, a w tym:

• Wydanie zarządzeń pokontrolnych zobowiązujących do usunięcia stwierdzanych nieprawidłowości w określonych terminach;
• Wszczęcie i prowadzenie postępowania administracyjnego np.: wstrzymującego działalność podmiotu, nakładającego administracyjną karę pieniężną, itd.;
• Kierowanie wystąpień pokontrolnych do organów kompetentnych do nadzorowania/ usuwania niezgodności z prawem stwierdzonych u podmiotu;
• Kierowanie wniosków do organów ścigania w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa;
• Wymierzanie grzywny w drodze mandatu karnego lub udzielanie pouczeń, a także kierowanie wniosków do sądów w sprawach o wykroczenia.

Wobec każdego stwierdzonego naruszenia musi być podjęte właściwe działanie pokontrolne, mające na celu doprowadzenie do usunięcia niezgodności. Nad kompletnością i prawidłowością czynności pokontrolnych realizowanych przez zespół inspektorów czuwają kierownicy Wydziału/działów inspekcji, kierownicy delegatur, Wydział prawny oraz finalnie Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Powyższy krótki opis czynności kontrolnych powinien choć w części przybliżyć naszą pracę i działania na rzecz ochrony środowiska, a w tym w zakresie gospodarowania odpadami przez podmioty kontrolowane.